Streszczenie (AI generated):
Oto streszczenie artykułu „Architektura krakowska 2. połowy XIX wieku a Wiedeń” autorstwa dr Jacka Purchli:
- W pierwszej połowie XIX wieku wpływy wiedeńskie na architekturę Krakowa były słabe, nawet podczas pierwszej okupacji austriackiej (1796-1809).
- Sytuacja zmieniła się radykalnie w drugiej połowie XIX wieku, gdy Kraków ponownie włączono do Austrii w 1846 roku. Główne czynniki to:
- Przynależność Krakowa do monarchii austro-węgierskiej do 1918 roku
- Rozwój wiedeńskiego środowiska architektonicznego
- Przekształcenie Krakowa w centrum polskiego życia narodowego podczas autonomii galicyjskiej
- Bezpośrednia działalność wiedeńskich architektów w Krakowie była znacząca głównie w początkowym okresie po przyłączeniu miasta do Austrii.
- Ważnym aspektem była architektura militarna, związana z przekształceniem Krakowa w twierdzę w latach 50. XIX wieku.
- Wśród istotnych importów architektonicznych wymieniono m.in. przebudowę Collegium Maius, siedzibę Miejskiej Kasy Oszczędności, Pocztę Główną i III Most na Wiśle.
- Kluczowe znaczenie miało kształcenie krakowskich architektów w Wiedniu, głównie na Technische Hochschule.
- Administracja austriacka odegrała rolę w przenoszeniu wzorców architektonicznych, szczególnie poprzez działalność Oddziału Technicznego Starostwa Krakowskiego.
- Wpływ Wiednia widoczny był również w urbanistyce Krakowa, np. w koncepcji Plant Dietlowskich inspirowanych wiedeńskim Gürtel.
- Oddziaływanie Wiednia na architekturę Krakowa trwało do lat 20. XX wieku, szczególnie w okresie secesji.
- Autor podkreśla, że mimo istotnej roli Wiednia, nie należy jej przeceniać. Krakowskie środowisko architektoniczne czerpało inspiracje także z innych miast europejskich i wypracowało własny, specyficzny styl harmonizujący z charakterem miasta.
Źródło / PDF: https://ruj.uj.edu.pl/server/api/core/bitstreams/ea047952-48a6-4a83-bfba-24a90cdbc0e1/content